Ze względu na panujące upały powinniśmy zawiesić wykonywanie niektórych prac w sadach jak: opryskiwania drzew, zwalczanie chwastów, koszenie trawy, cięcie letnie, przerywka owoców.
Panujące warunki do natomiast dogodna pora by rozpocząć zwalczanie gryzoni.
Od kilku sezonów obserwujemy wzrost populacji tych szkodników w sadach.
Wśród gryzoni najliczniejszą i najbardziej niebezpieczną grupę stanowią norniki, których szkodliwość związana jest z ich wysoką, praktycznie nieprzerwaną aktywnością. Norniki aktywne są w dzień jak i w nocy i w przeciwieństwie do wielu innych drobnych gryzoni również zimą. Podczas okresu wegetacji żywią się głównie nasionami i zielonymi częściami roślin, zwłaszcza motylkowych i są mało groźne. Dopiero zimą, gdy brakuje typowego dla nich pożywienia, zaczynają podgryzać korzenie drzew, wyrządzając znaczne straty. W przypadku gdy liczebność populacji na danym terenie jest znaczna, szkody mogą być wyjątkowo wysokie. Norniki cechuje wysoka rozrodczość . Rozmnażają się od marca do listopada. W ciągu roku samica wydaje na świat od 3 do 10 miotów. W miocie jest średnio 10 młodych, które dojrzewają do rozrodu już po 3 tygodniach od narodzin. Tak więc jedna samica, w sprzyjających warunkach (obfitość pokarmu), od wiosny do jesieni może zapoczątkować populację o setkach nowych osobników.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że tak jak w przypadku ochrony przed wszystkimi szkodnikami czy chorobami, skuteczne kontrola gryzoni w sadzie to nie tylko aplikacja trutek, lecz cała grupa równie ważnych działań agrotechnicznych do których należą:
Ograniczanie pożywienia poprzez:
- Niszczenie chwastów prosowatych, których nasiona są chętnie zjadane przez gryzonie.
- Zbieranie wszystkich opadłych (nawet zgniłych) jabłek i ich wywożenia z sadu lub w ostateczności usuwanie spod drzew i rozdrabnianie w miedzyrzędziach. Dlatego obecnie zalecamy by zwłaszcza tam gdzie wystąpiły uszkodzenia wywołane przez gryzonie, zrywane podczas przerywki zawiązki zbierać w pojemniki i wywozić z sadu !!!
- Sady zlokalizowane w pobliżu upraw zbożowych, w tym i kukurydzy, są dużo bardziej narażone na wystąpienie gryzoni. Należy unikać takich lokalizacji a jeśli to niemożliwe prowadzić tam intensywniejsza ochronę.
Niszczenie kryjówek:
- Schronieniem dla gryzoni są miejsca, gdzie roślinność okrywowa jest wyższa niż 20cm. Koszenie trawy i chwastów nie tylko w sadzie ale i okalającym je pasie 20m. Jest to ważne zwłaszcza tuż przed okresem zimowym.
Wspieranie wrogów naturalnych
z których najważniejsze są ptaki drapieżne zwłaszcza pustułki i płomykówki.
- Pustułka jest niewielkim sokołem, zbliżonym wielkością do gołębia. Odżywia się głownie gryzoniami. Pustułki same nie budują gniazda. W krajobrazie rolniczym zajmują stare gniazda krukowatych – wrony, kruka, gawrona, sroki. Wybierają również różnego rodzaju załomy i wnęki wysokich budynków. Chętnie korzystają z przygotowanych dla nich budek lęgowych. Bardzo często z roku na rok korzystają z tego samego miejsca.
- Płomykówka to niewielka sowa, jest niezmiernie cenna ze względu na swój żarłoczny apetyt na wszelkie gryzonie. Podczas 4-miesięcznego sezonu gniazdowania rodzina płomyków może wyłapać około 1000 gryzoni. Również łatwo zasiedla przygotowane dla niej budki lęgowe.
- Niestety ptaki drapieżne w niektórych rejonach nadal są płoszone z obawy o hodowany tam drób czy gołębie.
- Należy pamiętać, że aktywność ptaków drapieżnych praktycznie całkowicie uniemożliwiają siatki antygradowe, w związku z czym tak chronione sady są o wiele bardziej narażone na ataki gryzoni. Ze względy na sieci, gryzonie są obecnie jednym z największych wyzwań dla sadowników w Południowym Tyrolu.
- Oprócz specjalnych budek lęgowych, w rejonie sadów należy instalować również wysokie (5-6m) tyczki obserwacyjne dla ptaków.
- Nie stosować trutek szkodliwych dla ptaków i ssaków drapieżnych.
Trutki
- Wprawdzie stosowanie trutek latem jest mało efektywne ze względu na obfitość świeżego pokarmu roślinnego (pokarm zatruty jest mniej atrakcyjny), ale panująca susza może szybko zmienić tę sytuację. Gdy wyschną trawy, można rozpocząć rozkładanie trutek.
- Tam gdzie panuje największe zagrożenia, trutki będziemy rozkładać również jesienią. Będą one wówczas źródłem pokarmu dla szkodników szykujących się do zimy. Dodatkowo zimą z trutek będą korzystać, nie zapadające w hibernację, norniki.
- Aby zwiększyć skuteczność trutek usuwamy z sady potencjalny pokarm zwłaszcza leżące na ziemi jabłka. To bardzo ważne, bo często słyszymy by nie zbierać jabłek z przerywki.
- Trutki umieszczamy w specjalnych rurowych pojemnikach w kształcie litery T (można je zrobić samemu) w taki sposób, by nie zasłonić całkowicie prześwitu. Pojemniki przed wyłożeniem trutki powinny być 1-2 tygodnie wcześniej wyniesione do sadu, by gryzonie przyzwyczaiły się do nich.
- Rodzaje trutek:
Antykoagulanty (przeciwzakrzepowe)
- Niektóre są bardzo niebezpieczne dla ptaków drapieżnych i padlinożerców
- Działają bardzo toksycznie na ssaki – należy obchodzić się z nim ostrożnie
- Zabijają powoli; z czasem gryzonie mogą ich unikać.
- Powinny być stosowane jedynie na zimę
Fosforek cynku (zatrute ziarno)
- Nieco bezpieczniejsze dla ptaków drapieżnych i padlinożerców
- Działa bardzo toksycznie na ssaki i należy obchodzić się z nim ostrożnie
- Zabija szybko
- Stosować zwłaszcza wiosną